Η κοινότητα των Ρουστίκων
Το Κέντρο Αναγνωστάκη βρίσκεται στον κεντρικό πυρήνα του παραδοσιακού οικισμού Ρούστικα, ο οποίος βρίσκεται 21 χλμ. νοτιοδυτικά από την πόλη του Ρεθύμνου, 60 χλμ. από τα Χανιά και 18,5 χλμ. από τον Πλακιά.
Τα Ρούστικα αναφέρονται στον Barozzi, στον Basilicata και στον Καστροφύλακα ως Rustica με 255 κατοίκους το 1583. Το όνομα προέρχεται κατά μία εκδοχή από το Αραβικό rustak που σημαίνει χωριό και κατά μία άλλη, επικρατέστερη, από το Ιταλικό επίθετο rustico, που σημαίνει αγροτικός.
Τα Ρούστικα έχουν χαρακτηριστεί από το ΥΠΠΟ παραδοσιακός οικισμός μεσαίας πολιτιστικής αξίας (1995). Βενετσιάνικα και τούρκικα κτίσματα, σημαντικά βυζαντινά μνημεία, ωραίες πλατείες, παραδοσιακά καφενεία και στενά σοκάκια συνιστούν τον ιστό του οικισμού, ο οποίος, αν και αποτελεί πλέον πόλο τουριστικής έλξης, διατηρεί τον αυθεντικό του χαρακτήρα.
Τα σημαντικότερα μνημεία των Ρουστίκων είναι:
- Ο ναός της Κοίμησης της Παναγίας με τοιχογραφίες του 1381, ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο και ιδιότυπο κωδωνοστάσιο που φέρει τη χρονολογία 1627, στην ομώνυμη πλατεία.
- Το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία με ωραίο αύλειο χώρο, κωδωνοστάσιο που χρονολογείται από το 1637 και πλούσια ιστορία και
- Ο Αναγεννησιακός ναός του Αγίου Χαραλάμπους στην κεντρική είσοδο του χωριού.
Κεφαλοχώρι με υπηρεσίες (σχολείο, ταχυδρομείο, αστυνομία) μέχρι τη δεκαετία του ‘60, σήμερα διαθέτει τρία καφενεία, ένα γραφικό παντοπωλείο με είδη πρώτης ανάγκης και μία ταβέρνα με παραδοσιακή κουζίνα.
Τα Ρούστικα έδωσαν το παρών σε όλα τα κρίσιμα ιστορικά γεγονότα του τόπου (Επανάσταση του 1821, Μακεδονικός Αγώνας, Μάχη της Κρήτης) και είχαν μεγάλη παράδοση στα γράμματα. Πολλοί επιφανείς πολίτες έλκουν την καταγωγή τους από τα Ρούστικα.
Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής μεταφέρθηκε κρυφά από τα Χανιά και διαφυλάχθηκε στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης.
Η διαδρομή προς τον νότο είναι εξαιρετικής ομορφιάς και διέρχεται από το χωριό Μούντρος, το οποίο υπήρξε σημαντικό διοικητικό κέντρο επί Ενετοκρατίας με δικαστήριο και φυλακές.